طراحی واکنش گرا در CSS

طراحی واکنش گرا از الزامات طراحی وب است.

منظور از واکش گرایی سایت، واکنش دادن سایت، بسته به:

• سایز دستگاه نمایش دهنده مانند: موبایل، تبلت و کامپیوتر رومیزی
• و نوع دستگاه نمایش مانند نمایشگر (screen) یا پرینتر

است.

نکته: آمار کل ترافیک وب در سال 2024 نشان می دهد 63% از ترافیک وب از طریق موبایل بوده است.

به دلیل استفاده بیشتر کاربران از گوشی های هوشمند، اولویت طراحی سایز موبایل، بیشتر از سایر سایزها است. پروسه طراحی واکنش گرا، توسط html و css قابل انجام است.

درگاه نمایش، ناحیه قابل مشاهده کاربر در مرورگر است. این ناحیه شامل نوار آدرس یا سربرگ های مرورگر نمی شود.

اندازه درگاه نمایش در دستگاه های مختلف، متفاوت است و در تلفن همراه، کوچکتر از صفحه نمایش تبلت و در تبلت، کوچکتر از صفحه نمایش رایانه است.

در تصویر زیر محل viewport با خط چین نمایش داده شده است.

با استفاده از تگ meta viewport می توانیم اندازه درگاه نمایش را مدیریت کنیم.

<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">

در کد بالا:

width=device-width: عرض viewport را برابر عرض دستگاه می کند.

initial-scale=1.0: مقدار بزرگنمایی اولیه را برابر با بزرگنمایی هنگام بارگیری اولیه می کند.

نکته: برای طراحی واکنش گرا باید از متا viewport در صفحات وب استفاده کنیم.

در زیر دو سایت با و بدون meta viewport را در سایز موبایل مقایسه کرده ایم. با کلیک بر روی تصاویر آن ها را در سایز موبایل مقایسه کنید.

بدون viewport

با viewport

دستور @media می تواند ویژگی های CSS را بر اساس نوع رسانه (media type) و ویژگی رسانه (media feature) اجرا کند.

1. نوع رسانه (media type): مهم ترین نوع رسانه ها نمایشگرهای دیجیتال (screen) و پرینترها (print) هستند.
2. ویژگی رسانه (media feature): مهم ترین ویژگی رسانه عرض رسانه (max-width, min-width) است.

@media mediatype and (mediafeature and|or|not mediafeature) {
    css-block-code;
}

در کد بالا می توان از عملگرهای منطقی مانند and - or - not استفاده و عبارت های شرطی ترکیبی ساخت.

• and: به معنی (و). دو عبارت شرطی را به هم می چسباند. هر دو شرط باید اجرا شوند.
• or: به معنی (یا). دو عبارت شرطی را به هم می چسباند. حداقل یک شرط باید رخ دهد.
• not: به معنی (نقیض): عبارت شرطی را معکوس می کند.

@media screen and (max-width: 700px) {}
/* نمایشگر دیجیتال و عرض کوچکتر مساوی 700 پیکسل */

@media screen and (max-width: 500px) {}
/* نمایشگر دیجیتال و عرض کوچکتر مساوی 500 پیکسل */

@media (max-width: 600px) {}
/* عرض کوچکتر مساوی 600 پیکسل */

@media (max-width: 700px) and (min-width: 600px) {}
/* عرض بین 700 و  600 پیکسل */

@media print {}
/* فقط برای پرینتر */

body {
    background-color: lightgreen;
}
@media screen and (max-width: 600px) { /* نمایشگر دیجیتال باشد و کوچک تر از 600 پیکسل باشد */
    body {
        background-color: lightblue;
    }
}

نقطه توقف (breakpoint) دستگاه، به اندازه دستگاه های مختلف (موبایل، تبلت، کاپیوتر رومیزی) گفته می شود.

با استفاده از این نقاط به همراه دستور media می توانیم یک سایت واکنش گرا برای دستگاه های مختلف طراحی کنیم.

@media screen and (max-width: 1200px) {} /* لپ تاپ  بزرگ */

@media screen and (max-width: 992px) {} /* لپ تاپ  کوچک */

@media screen and (max-width: 800px) {} /* تبلت و موبایل در حالت افقی */

@media screen and (max-width: 500px) {} /* موبایل خیلی بزرگ*/

@media screen and (max-width: 425px) {} /* موبایل بزرگ*/

@media screen and (max-width: 375px) {} /* موبایل متوسط*/

@media screen and (max-width: 320px) {} /* موبایل کوچک */

نکته: در صورت نیاز می توانیم نقطه توقف را در سایز دلخواه اضافه کنیم.

در نمونه کد زیر با اسفاده از تگ viewport - دستور media query و نقاط توقف یک طراحی سایت واکنشگرا انجام داده ایم.

@media screen and (max-width: 992px) { /* لپ تاپ  کوچک */
    .main-bar {
        width: 65%;
    }
    .side-bar {
        width: 35%;
    }
}

@media screen and (max-width: 500px) { /* موبایل خیلی بزرگ*/
    .main-bar {
        width: 100%;
    }
    .side-bar {
        width: 100%;
    }
}